Gia công kim loại bằng cắt gọt là phương pháp tạo hình dáng cho chi tiết gia công bằng cách cắt bỏ một lớp kim loại dư trên bề mặt vật gia công (phôi) để thu được một chi tiết có kích thước, hình dáng chất lượng bề mặt và các yêu cầu kỹ thuật khác trên bề mặt chi tiết phù hợp với bản vẽ thiết kế.
Lớp kim loại bị cắt bỏ gọi là phoi.
Gia công kim loại bằng cắt gọt còn được gọi là phương pháp gia công có phoi.
1. Vai trò, vị trí của phương pháp gia công cắt gọt:
Gia công cắt gọt là phương pháp không thể thiếu trong ngành chế tạo cơ khí nhằm nâng cao độ chính xác kích thước, hình dáng, chất lượng bề mặt các chi tiết máy, đặc biệt là các chi tiết có yêu cầu độ chính xác lắp ghép cao. Gia công cắt gọt là phương pháp gia công tiếp theo sau các phương pháp tạo phôi.
Chọn phương pháp gia công đúng, hợp lý không những nâng cao chất lượng bề mặt chi tiết gia công, mà còn góp phần nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh tế sản xuất sản phẩm.
Nên chúng ta cần phải hiểu thấu đáo về phương pháp gia công cắt gọt để thiết kế, gia công sản xuất sản phẩm.
Gia công kim loại bằng cắt gọt là gì?
2. Các công cụ dùng trong gia công cắt gọt:
✓ Máy cắt kim loại (máy công cụ): là thiết bị dùng để tạo ra các chuyển động tạo hình và động lực cần thiết cho quá trình cắt gọt: Máy phay, máy tiện, mày mài, máy khoan, máy EDM, máy xọc, máy chuốt, máy doa,…
✓ Dụng cụ cắt kim loại (dao cắt): là công cụ trực tiếp cắt lợp kim loại còn dư trên bề mặt phôi: Dao phay, dao tiện, mũi khoan, mũi ta rô, mũi doa, chíp dao,…
✓ Đồ gá: là một trang bị công nghệ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế quá trình gia công cắt gọt: Đồ gá kẹp dao; đồ gá kẹp chi tiết; đồ gá lắp ráp; đồ gá đo kiểm.
✓ Dụng cụ đo kiểm: là trang bị công nghệ dùng để đo lường và kiểm tra các yêu cầu kỹ thuật cho trên bản vẽ thiết kế của chi tiết: thước cặp; pan-me; đồng hồ so; bàn Máp; máy đo độ nhám; máy đo độ cứng;…
3. Đặc điểm của phương pháp gia công cắt gọt:
✓ Chất lượng bề mặt và độ chính xác gia công cao , đây cũng là phương pháp gia công tinh đạt độ bóng bề mặt cao với các chi tiết máy
✓ Sản phẩm gia công đa dạng
✓ Có khả năng thực hiện gia công cùng lúc nhiều bề mặt khác nhau trên cùng một phôi
✓ Tạo ra sản phẩm có tính lặp lại cao
✓ Dễ áp dụng tự động hó và cơ khí hóa khi gia công
✓ Chiếm đến 70% – 80% số lượng nguyên công trong sản xuất cơ khí
Gia công kim loại bằng cắt gọt là gì?
4. Các chuyển động cơ bản trong quá trình cắt gọt :
✓ Chuyển động cơ bản là chuyển động tạo ra quá trình cắt gọt , hình thành ra các bề mặt của gia công chi tiết , bao gồm 3 chuyển động cơ bản : Chuyển động chính, chuyển động chạy dao, chuyển động phụ
✓ Chuyển động chính là chuyển động để tạo ra phoi , chuyển động chính có thể là chuyển động xoay tròn, ( khi gia công tiện, phay, mài……) ,chuyển động thẳng ( khi gia công bào , xọc….)
✓ Chuyển động chạy dao là chuyển động để tiếp tục quá trình cắt gọt có thể là chuyển động liên tục hoặc chuyển động gián tiếp
✓ Chuyển động phụ là chuyển động không trực tiếp tham ra vào quá trình cắt gọt
5. Các phương pháp gia công cắt gọt kim loại :
✓ Tiện : chuyển động chính là chuyển động quay tròn của phôi , chuyển động chạy dao là chuyển động tịnh tiến của dụng cụ cắt , Gia công tiện thường gia công các chi tiết có dạng tròn xoay
✓ Phay : chuyển động chính là chuyển động quay tròn của dụng cụ cắt , chuyển động dao là chuyển động tịnh tiến của phôi dùng để gia công dạng mặt phẳng,cong phức tạp
✓ Lỗ : dụng cụ cắt chuyển động quay tròn và chuyển động tịnh tiến theo phương dọc trục . Có thể tạo lỗ từ phôi đặc, mở rộng lỗ có sẵn hoặc tạo ren cho lỗ , Gia công lỗ bao gồm : khoan, khoét, doa, taro….
✓ Mài : chuyển động chính là chuyển động quay của đá mài , chuyển động chạy dao là chuyển động tịnh tiến của phôi và đá mài , tốc độ quay của đá mài rất lớn ,lượng dư gia công nhỏ và số lưỡi cắt trong dụng cụ cắt lớn do đó độ bóng bề mặt sau khi mài rất cao , thường dùng khi gia công tinh
✓ Bào và xọc : Sản phẩm thường là mặt phẳng hoặc các loại rãnh . Chuyển động chính là chuyển động của dụng cụ cắt , chuyển động chạy dao là chuyển động tịnh tiến của phôi
✓ Chuốt : Sản phẩm thường là lỗ có hình dạng đặc biệt , chuyển động chính và chuyển động chạy dao là chuyển động tịnh tiến của dụng cụ cắt còn phôi được kẹp chặt
