Bể lắng là loại bể được xây dựng để phục vụ quá trình xử lý nước thải, cho phép lưu nước thải với thời gian nhất định. Bể lắng thường có hình chữ nhật, dùng để xử lý cơ học, tách các chất lơ lửng hay lắng các hạt rắn xuống đáy, loại bỏ hoàn toàn các chất ô nhiễm trong nước thải.
Bể lắng mang lại hiệu quả lắng chất rắn cao. Cùng với đó, loại bể này có kết cấu xây dựng đơn giản nên được nhiều nhà máy công nghiệp lựa chọn, nhất là những nhà máy có công suất lớn hơn 20.000 m3/ngày. Tuy nhiên, khi xây dựng bể lắng, cần phải thiết kế bể với chiều dài gấp đôi chiều rộng, hiệu suất cơ bản đạt khoảng 60%.
Sử dụng bể lắng trong xử lý nước thải công nghiệp
Vai trò của sử dụng bể lắng trong xử lý nước thải?
Bể lắng có vai trò giữ lại các chất rắn lơ lửng trong nước thải khi xử lý. Theo đó, bể lắng hoạt động với 4 quy trình lắng cặn, mỗi quy trình thực hiện một nhiệm vụ khác nhau.
➤ Lắng từng hạt riêng lẻ: Đây là quy trình lắng cặn đầu tiên, được diễn ra với nước thải có hàm lượng chất rắn thấp, giúp loại bỏ đá, cát trong nước thải. Theo đó, các hạt rắn sẽ được lắng xuống riêng lẻ, không xảy ra phản ứng nào với nhau.
➤ Tạo bông cặn: Ngay tại quá trình lắng cặn này, các hạt rắn sẽ liên kết lại với nhau, sau đó tạo bông cặn nhằm tăng trọng lượng và tốc độ lắng. Từ đó, loại bỏ một phần chất rắn ở nước thải chưa xử lý và nước thải sau khi xử lý sinh học.
Sử dụng bể lắng trong xử lý nước thải công nghiệp
➤ Lắng tập thể: Quá trình này xảy ra ở bể lắng thứ cấp, đặt sau bể lắng sinh học. Cụ thể, lực tương tác giữa các hạt đủ lớn để ngăn cản các hạt rắn bên cạnh. Mặt phân cách giữa chất rắn và lỏng xuất hiện ngay trên khối lắng.
➤ Lắng nén: Đây là quy trình lắng cuối cùng, diễn ra khi hàm lượng chất của các hạt rắn đủ tạo thành một cấu trúc và các hạt sẽ được đưa liên tục vào cấu trúc đó.
Nguyên lý hoạt động của bể lắng
Nước thải khi được dẫn vào bể lắng là hỗn hợp của bùn và nước. Sau đó, bùn và nước sẽ được tách lớp nhờ vào tác động của trọng lực. Cụ thể, bùn nặng hơn nên sẽ lắng xuống dưới đáy, phần nước chảy qua tấm chảy tràn và được dẫn đi xử lý ở công đoạn tiếp theo.
Phần nước chảy tràn qua được đưa vào phễu đặt úp ngược và đồng tâm với bể lắng. Miệng ống nhập liệu đặt ngửa phía trên để nước tràn vào đều trong ống phễu rồi đi xuống dần dưới đáy bể, tránh gây ảnh hưởng đến nước trong đã được tách. Bùn sau khi lắng xuống đáy sẽ được cánh gạt gom về ống và bơm đi xử lý.
Sử dụng bể lắng trong xử lý nước thải công nghiệp
Những cách phân loại bể lắng
Hiện nay có nhiều loại bể lắng xử lý nước thải, người ta phân loại bể lắng theo công dụng, chế độ làm việc hay theo chế độ dòng chảy.
Theo công dụng
Bể lắng phân theo công dụng gồm có 2 bể là bể lắng đợt 1 đặt trước công trình sinh học và bể lắng đợt 2 đặt sau công trình sinh học.
Theo chế độ làm việc
Theo chế độ làm việc, bể lắng được phân theo hai loại như sau:
➤ Bể lắng gián đoạn để lắng, xử lý nước thải theo từng lưu lượng nhất định, nước đã lắng được dẫn ra ngoài sau đó mới cho tiếp vào lượng mới để lắng.
➤ Bể lắng hoạt động liên tục là loại bể cho nước thải chảy qua một cách liên tục.
Theo chế độ dòng chảy
Bể lắng theo chế độ dòng chảy gồm 3 có loại:
➤ Bể lắng ngang với nước chảy theo phương ngang từ đầu đến cuối bể.
➤ Bể lắng đứng với lượng nước thải từ dưới lên theo phương thẳng đứng.
➤ Bể lắng radian: Nước thải chảy từ trung tâm ra thành bể và ngược lại, từ thành bể chảy vào tâm.
