Với tốc độ đô thị hóa như hiện nay, nước thải sinh hoạt của con người ngày càng tăng nhanh và gây sức ép vô cùng lớn với các cơ quan môi trường. Việc xây bể xử lý nước thảivô cùng cấp bách, không nên trì hoãn bởi nếu việc sống chung với nước thải xảy ra sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống và tính mạng con người.
Các loại bể xử lý nước thải phổ biến, hiệu quả nhất hiện nay
Vận hành hệ thống xử lý nước thải là một cụm gồm nhiều bể có từng chức năng riêng biệt nhưng cùng phục vụ cho mục đích chung là xử lý các chất ô nhiễm có trong nước thải. Bao gồm:
Bể thu gom
Việc xử lý hết lượng nước thải phát sinh bắt buộc phải đưa về bể thu gom để tập trung toàn bộ nước thải đã được lọc thông qua song chắn rác nhằm loại bỏ rác có kích thước lớn, sau đó nước thải được chuyển đến bể tách dầu mỡ.
Kinh nghiệm khi thiết kế, xây dựng bể xử lý nước thải
Bể tách dầu mỡ
Bể xử lý nước thải có công dụng tách dầu mỡ thường dùng trong khu vực nấu nướng để loại bỏ dầu mỡ của động thực vật, gạt bỏ dầu mỡ nổi trên bề mặt nước thải,… sau đó được chuyển đến bể điều hòa.
Bể điều hòa
Bể xử lý nước thải điều hòa có chức năng đảm bảo nồng độ và lưu lượng nước thải luôn ổn định để tránh xảy ra hiện tượng lắng cặn. Bể điều hòa thường được lắp đặt máy thổi khí, máy sục khí để khuấy đảo liên tục, tách mùi hôi, giúp thuận tiện cho các bể xử lý tiếp theo.
Bể kỵ khí (UASB)
Bể kỵ khí hay còn gọi là bể kỵ khí tầng bùn dòng chảy ngược, việc xử lý nước thải tại đây trải qua 3 giai đoạn là phân hủy – lắng bùn – tách khí để xử lý các chất hữu cơ có hàm lượng cao.
Bể thiếu khí (Anoxic)
Bể xử lý nước thải anoxic có chức năng xử lý nitơ và photpho thông qua quá trình lên men, cắt mạch và khử nitrat thành nitơ,…
Kinh nghiệm khi thiết kế, xây dựng bể xử lý nước thải
Bể sinh học hiếu khí (FBR)
Bể sinh học hiếu khí dùng để xử lý nước thải và các chất ô nhiễm có trong nước thải nhờ vào hệ vi sinh vật hiếu khí, các vi sinh vật này lấy các chất ô nhiễm trong nước thải làm nguồn thức ăn để sinh trưởng và kết thành các bông bùn. Khi kết hợp cùng máy thổi khí sẽ giúp tốc độ di chuyển của bùn nhanh hơn, kích thước bông bùn lớn dần và bong ra dễ dàng hơn.
Bể lắng
Bể này có nhiệm vụ lắng bùn thường có chiều sâu tối thiểu là 3m, dùng để trợ lắng và thu gom bùn về bể chứa bùn, thời gian để lắng bùn tốt nhất là trên 5 tiếng.
Bể chứa bùn
Chức năng chính của bể chứa bùn trong hệ thống xử lý nước thải là lưu bùn, một số công ty có kinh phí thường tận dụng thêm máy ép bùn để làm bùn khô, giảm kích thước của bùn để thuận tiện cho việc chuyển giao cho các đơn vị chức năng thu gom theo quy định.
Kinh nghiệm khi thiết kế, xây dựng bể xử lý nước thải
Bể khử trùng
Bể khử trùng là bể chứa nước thải đã được xử lý nhưng vẫn tồn đọng một số vi khuẩn có khả năng gây bệnh, để tiêu diệt triệt để, người ta thường dùng chlorine để khử trùng trước khi đưa đến bể chứa nước sạch.
Bể chứa nước đã qua xử lý
Bể xử lý nước thải cuối cùng trong hệ thống chính là bể chứa nước sạch, được tái sử dụng vào việc tưới cây hoặc thải ra nguồn nước tiếp nhận được cho phép.
Các vấn đề cần quan tâm khi thiết kế bể xử lý nước thải
Bố trí máy bơm tại bể xử lý nước thải
Máy bơm là thiết bị không thể thiếu trong các hệ thống xử lý nước thải, có tác dụng dẫn nước luân chuyển qua các khu vực bể khác nhau trong các bể xử lý nước thải khép kín. Vì thế khi lựa chọn máy bơm cần chú trọng chất lượng và ít bị hao mòn cơ học để tăng hiệu quả hoạt động và tiết kiệm điện năng, bảo trì, bảo dưỡng máy bơm trong quá trình xử lý chất thải tại từng bể. Vị trí đặt máy bơm được bố trí phù hợp với hệ thống ống dẫn và lưu lượng của dòng thải.
Kinh nghiệm khi thiết kế, xây dựng bể xử lý nước thải
Phương pháp nạp hóa chất cho các bể xử lý nước thải
Nạp hóa chất là việc không thể thiếu trong giai đoạn khử trùng, giúp loại bỏ photpho và điều hòa bùn thải hiệu quả. Quá trình loại bỏ photpho tương đối phức tạp nên thường loại bỏ chất keo tụ polymer hoặc nhôm để giảm độ liên kết hạt bùn, phân tán bông bùn thành cặn lớn nhằm làm giảm sức cản và làm tăng quá trình lắng bùn.
Sục khí tại các bể xử lý nước thải
Để loại bỏ hoàn toàn chất ô nhiễm trong nước thải cần trải qua quá trình trao đổi chất sinh hóa của vi sinh vật, chủ yếu là quá trình kỵ khí anoxic, mương oxy hóa và quá trình SBR được cung cấp đủ lượng oxy ổn định để thực hiện sục khí. Nếu sục khí quá nhỏ sẽ làm giảm chất lượng nước, còn sục khí quá lớn sẽ gây lãng phí năng lượng, cấu trúc bùn thay đổi. Chính vì thế, muốn kiểm soát lượng điện tiêu thụ và tối ưu năng suất của bể xử lý nước thải thì hệ thống sục khí cần được bố trí hợp lý theo sự tư vấn của các đơn vị thi công để đảm bảo yếu tố môi trường.
